Ali bin Ebu Talib (
Arapça:
علي بن أبي طالب,
Farsça:
علی پسر ابوطالب) (d.
599 - ö.
661),
İslam Devleti'nin 656-661 yılları arasındaki hükümdarı. İslam peygamberi
Muhammed'in kuzeni, damadı ve ev halkındandır (
Ehlibeyt).
Sünni Müslümanlara göre
Cennetle Müjdelenen On Sahabe'den (
Aşere-i Mübeşşere) biri,
Dört Büyük Halife'den (
Hulefa-i Raşidin) dördüncü ve sonuncusu,
Şii Müslümanlara göre ise
Ondört Masum'dan biri,
Oniki İmam'ın ilki ve
Muhammed'in hak halefidir. İslam'daki
Şii-
Sünni ayrımı Ali'nin halifeliği mevzuuna dayanır.
[1][3] Sünni'ler
Muhammed'in bir halef bırakmadığını (dolayısıyla müslümanların seçimi ile halifenin tayin olunduğunu söylerlerken), Şii'ler ise
Ali'yi halef bıraktığını söylerler.
Kabe'nin içinde doğan tek insan olan Ali'nin babası
Ebu Talib, annesi
Fatıma bint Esed'dir. Muhammed, Ali'nin babası olan amcası
Ebu Talib'in evinde büyümüş, Daha sonra Ali'yi kendi yanına almıştır. Muhammed, peygamberliğini ilan edip
İslamiyet'e davet etmeye başladığında,
Ali bu daveti kabul eden Şia'ya göre ilk, Sünni'lere göre ikinci kişidir.
Muhammed,
Medine'ye
hicret'i emrettiğinde, onu
Mekke'lilerin emanetlerini dağıtması ve yatağına yatarak
Müşrik'leri kandırması için
Mekke'de bıraktı. Ali görevini tamamlayıp Muhammed'den kısa bir süre sonra
Medine'ye ulaştı.
Medine'de
Muhammed,
Allah'ın onu
Fatıma'ya layık gördüğünü bildirdi ve ikisini evlendirdi. Ali, Muhammed komutasındaki
İslam Devleti'nde son derece aktif roller aldı; ordu komutanlığı,
tebliğ elçiliği gibi.
İslam Devleti'nin üçüncü halifesi
Osman bin Affan'ın bir suikast sonucu ölmesiyle, halife seçilerek
İslam Devleti'nin başına geçti. Yönetimi sırasında Müslüman'lar arasındaki ilk savaşlar (
İlk Fitne) patlak verdi.
Kufe'de bir camide ibadet ederken
Hariciler'den biri tarafında saldırıya uğradı ve bir kaç gün sonra öldü.
Ali, İslam Dünya'sının hemen her yerinde, imanı, adaleti, ülke yönetimi, dürüstlüğü, savaşçılığı, cesareti ve ilmi ile tanılır, anılır. İslam
Tarikat'larının hepsi, kökenleri olarak Ali'yi gösterirler ve onun soyundan geldiklerini iddia ederler. Ali
İslam Tarihi'nde üzerine en çok tartışılan şahsiyetlerden biridir.